شستن پشم گوسفند یکی از مهمترین فرایندها در فرآوری این ساختار است. پشم گوسفند یکی از پرکاربردترین محصولات دامی می‌باشد که در صنایع مختلف از آن استفاده شده و مرغوبیت بالایی دارد. از صنایع پوشاک و لباس گرفته تا صنایع فرش بافی از این متریال استفاده می‌شود. در نتیجه نحوه بدست آمدن آن برای محصولات و کاربرد موردنظر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
البته با پیشرفت تکنولوژی و ابزارآلات مختلف، تعداد محصولات حاصل از پشم گوسفند روز به روز در حال گسترده‌تر و بیشتر شدن است. بر این اساس شناخت این ماده و نحوه بدست آوردن و کاربرد آن از اهمیت زیادی برخوردار است. بخاطر ساختار میکروسکوپی حفره مانندی که در پشم این دام وجود دارد، یک لایه هوا در آن قرار می‌گیرد که عملکرد عایق طوری دارد.
پشم گوسفند دارای ویژگی ها و خصوصیات منحصر به فرد زیادی دارد که باعث شده کاربردهای فراوانی داشته باشد. از جمله این ویژگی ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هدایت حرارتی کم
- نفوذپذیری هوا
- توانایی از بین بردن سموم
- جذب رطوبت بالا
با اینحال اگر هر نوع استفاده‌ای می‌خواهید از پشم گوسفند داشته باشید باید ابتدا آنرا شسته و آماده‌اش کنید. شستشوی پشم گوسفند دارای یکسری مراحل و سلسله مراتبی دارد که باید آنرا رعایت کنید. شستن دقیق و اصولی پشم باعث افزایش طول عمر مفید آن در کاربرد موردنظر می‌شود.
فرایند شستن پشم گوسفند
پس از پشم چینی گوسفند زنده، نوبت به شستن آن می‌رسد. برای شستشوی پشم ابتدا باید تمام کثیفی ها و ذراتی که در لابه لای پشم قرار دارد را از بین برده و آن را خوب تمیز کنید. برای این منظور می‌توانید ذرات درشت را با دست جدا کرده و سپس با استفاده از برس های مخصوص، به زدودن سایر گرد و خاک، باقیمانده گیاهان، خارها و مواد زیادی که بر روی پشم نشسته بپردازید.
در آخر پشم را خوب بتکانید تا آثاری از این ذرات در لابه لای موهای آن قرار نگیرد. هرچه بیشتر بتوانید مواد مانده در لابه لای پشم ها را پاک کنید نتیجه کار برای شما بهتر خواهد بود. سپس پشم ها را درون یک ظرف یا تشت بزرگ پر از آب سرد ریخته تا مواد باقی مانده در لابه لای آن خارج شده و روی اب شناور شوند. این ذرات روی آب را با استفاده از تجهیزات مخصوص از سطح آب خارج کرده و سپس آب داخل ظرف را خالی کنید.
مجدداً بار دیگر ظرف حاوی پشم را اینبار پر از آب گرم کرده و پس از گذشت حدود نیم ساعت، دوباره مراحل قبلی را تکرار کنید. این فرایند را حداقل 2 تا 3 بار با آب گرم انجام دهید. سپس پشم را از آب خارج کرده و آنرا با استفاده از مواد شستشو، بشویید. برای تهیه ماده شستشو ابتدا حدود 30 گرم مایع ظرفشویی و یا پودر شستشوی دستی را درون یک سطل حاوی 10 لیتر آب داغ بریزید. سپس مایع را خوب بهم زده تا در آن کاملاً رقیق شود و به اندازه کافی کف کند.
ادامه پروسه شستشو
استفاده از آب داغ در فرایند شستن پشم و پوست آن، با استفاده از ماده شوینده از اهمیت زیادی برخوردار است. آب داغ بخاطر حرارتی که دارد باعث زدودن چربی ها از سطح پشم و پوست می‌شود. همچنین آب داغ عملکرد بهتری نسبت به ورز دادن پشم در آب و هم زدن آن ایجاد می‌کند.
پشم را به خوبی در آب داغ حاوی مادۀ شوینده، مشت و مال داده و در صورت لزوم از برس های مخصوص برای شستشوی آن استفاده کنید. جهت انجام فرایند آب کشی نیز ابتدا یک سطل حاوی آب تمیز تهیه کنید. سپس پشم گوسفند را از آب خارج کرده و بدون آنکه آب آنرا بگیرید، داخل سطل حاوی آب تمیز نمایید. این فرایند را چند بار تکرار کنید.
پس از آنکه مطمئن شدید، مادۀ شوینده‌ای در بین موهای پشم وجود ندارد، پشم را از آب خارج کرده و آنرا روی یک سطح شیب دار پهن کنید تا آب از آن خارج شود. در مرحله‌ای که آب کاملاً از لابه لای پشم گوسفند خارج شده و تنها رطوبت باقی مانده است، آنها را بر روی طناب یا میله بلندی آویزان کنید. به گونه‌ای پشم ها را آویزان کنید که هوا در تمام نقاط آن جریان داشته باشد.
پس از آنکه پشم ها خشک شد، با دقت و دقیق آنرا بررسی کنید تا کثیفی و آلودگی در آن باقی نمانده باشد. چراکه برخی پشم ها به دلایل مختلف با یکبار شستشو تمیز نمی‌شوند و باید دو الی بیشتر آنها را شست. در آخر، در صورت عدم وجود هرگونه کثیفی، باید آنها را با استفاده از برس های مخصوص شروع به شانه زنی در جهت های مختلف نمایید تا الیاف در موازات هم قرار بگیرند. بهتر است بریا این منظور از برس هایی با دندانه های بزرگ و کوچک استفاده کنید
نحوه شستن پشم گوسفند با نمک
باتوجه به آنکه گوسفندان همواره در فضای باز در میان مزارع و علفزارها قرار دارند، عنواع میکروب ها و آلودگی ها در لابه لای پشم های آنها میتواند نفوذ کند. برای آنکه بتوانید این میکروارگانیسم ها را از بین ببرید باید پشم ها را ضد عفونی کنید. نمک یکی از بهترین ترکیبات جهت ضد عفونی کردن و شستن پشم است. برای این منظور ابتدا پشم را در آب سرد خیسانده و صبر کنید تا خوب نم بکشد.
سپس آب را تخلیه کرده و پشم را درون حوضچه ای فرو ببرید. در این حوضچه باید به ازای هر لیتر ب 30 گرم نمک وجود داشته باشد. هر چند ساعت یک بار پشم را از آب و نمک خارج کرده و در ظرف آب دیگری آبکشی کنید و سپس دوباره آنرا درون حوضچه مذکور فرو ببرید. در نهایت بعد از دو ساعت آن را خارج کرده و با آب فراوان بشویید.
