گوسفند نژاد بلوچی از دیگر انواع نژاد گوسفندان ایرانی میباشد که زیست بوم آن در ناحیۀ شرق کشورمان است. علاوه بر ایران، این حیوان در جنوب غربی پاکستان و جنوب افغانستان پرورش داده میشود. عراقی ، بلوچی دومدا ، فراهانی ، خراسانی ، منگالی از دیگر نام های گوسفند بلوچی است. این نوع نژاد بخاطر دم چربی که دارد به خوبی با شرایط وسیع محیطی سخت در شرق ایران، سازگار شده است.
همانطور که میدانید، شرق ایران دارای آب و هوای خشک و نیمه گرمسیری دارد و جزء مناطق سخت جهان محسوب میشود. بر همین اساس میتوان گفت نژاد بلوچی، نژادی مناسب برای پرورش در محیط هایی با شرایط سخت است. این نژاد در دستۀ گوسفندان پشمی است و بیشتر برای تولید پشم پرورش می یابد. گوسفند بلوچی از جمله قدیمی‌ترین نژادهای گوسفندان ایرانی، محسوب میشود که بدون شک در لیست بهترین نژادهای گوسفندان ایرانی است.
از نظر ظاهری، گوسفند بلوچی دارای پشم سفید با مدولاسیون درشت بوده اما سر و پاهای آن معمولاً به رنگ تیره است. اندازه بدن این حیوان در نوع میش های بالغ بین 35 تا 40 کیلوگرم، تولید شیر بین 40 تا 50 کیلوگرم در یک دوره حدود 125 روزه و وزن سالانه پشم چربی بین 1.3 تا 1.8 کیلوگرم متغییراست.
مشخصات ظاهری گوسفند نژاد بلوچی
گوسفند نژاد بلوچی بخاطر چاق بودن و دم چربی که دارد نسبت به شرایط سخت، بسیار مقاوم است. این نوع نژاد نسبت به سایر نژادهای گوسفند ایرانی، اندازه‌ی کوچکتری دارند. علائم سیاه رنگی دور چشم ها، بر روی پاها، سر و حتی بر روی پوزه آنها وجود دارد. در واقع رنگ صورت گوسفند بلوچی به طور کلی سیاه بوده اما رنگ پشم در این نژاد به رنگ سفید است.
حالت گوش ها در این نوع نژاد ظاهر خاصی دارد و به نوعی به یک ویژگی مخصوص این حیوان تبدیل شده است. فرم گوش ها در نژاد بلوچی دراز ، پهن و افتاده بر کنار صورت دام زنده است. از این نوع ویژگی بسیار برای تشخیص گوسفند بلوچی استفاده میشود.
میش ها و قوچ ها در نژاد بلوچی به طور کلی بدون شاخ هستند اما در مواردی دیده شده که برخی قوچ ها شاخ داشته باشند. وزن متوسط بدن میش های بلوچی بالغ حدود 35 کیلوگرم و قوچ های بالغ به طور متوسط تا 40 کیلوگرم وزن دارند.
علل پرورش گوسفند بلوچی
گوسفند نژاد بلوچی در دستۀ گوسفندان پشمی قرار دارد. بدین معنا که عمدتا برای تولید پشم پرورش می‌یابند. پشم نژاد بلوچی بصورت مدولاسیون درشت میباشد. تولید سالانه پشم در گوسفندان بلوچی چیزی حدود 2 تا 2.5 کیلوگرم خواهد بود و قطر پشم نیز در حدود 25 تا 32 میکرون است. کیفیت بالای پشم این نژاد باعث شده تا از آنها در مصارف مختلفی به ویژه قالی بافی، بکار گرفته شود.
البته این نژاد بخاطر چاق بودن و وزن مناسبی که دارد، برای تولید گوشت نیز پرورش می یابد و برای پروار بندی گوسفند در دامپروری از جمله گزینه های مناسب برای پرورش خواهد بود. خصوصاً اینکه توانایی زندگی در شرایط سخت را دارد.
از دیگر دلایل و مهم ترین آن برای پرورش نژاد بلوچی، توانایی چند قلوزایی این نوع حیوان است. براحتی میتوان گفت گوسفند بلوچی جزء بهترین نژادها برای چند قلو زایی میباشد و به واسطه وزن مناسبی که دارد در پایان دوره شیرخوارگی، قوچ ها به وزن 17 کیلوگرم و میش ها در حدود 12 کیلوگرم خواهند بود.
پرورش گوسفندان بلوچی برای دامپرورانی که قصد دارند در این مسیر سرمایه گذاری کنند و به سود کلانی دست پیدا کنند، بسیار ایده آل است. همانطور که اشاره شد از پشم این نژاد برای بافت قالی، از ویژگی چند قلو زایی برای پرورش بره های بیشتر و به واسطه وزن مناسب در این نژاد برای پرواربندی و تولید گوشت میتوان استفاده کرد.
نکاتی ویژه در رابطه با نژاد بلوچی
گوسفند نژاد بلوچی برخلاف اندازه کوچکی که دارد جزء دام های نیرومندی هستند و با آب و هوای محلی خود به خوبی سازگاری می‌یابند. این نژاد گوسفند ایرانی به ویژه با مناطق خشک و نیمه گرمسیری در شرق کشورمان سازگار است و در مناطقی چون کرمان، یزد، اصفهان، خراسان رضوی پرورش یافته از علوفه خوب در آن مناطق بهره می‌برد.
به طورکلی امروزه این نژاد به شکل عمده برای تولید پشم پرورش می یابد. چراکه پشم آنها با مدولاسیون درشت است و وزن متوسط سالانه پشم تولیدی توسط این نژاد حدوداً بین 2 و 2.5 کیلوگرم است. این میزان رقم خوبی برای یک گوسفند زنده پشمی محسوب میشود.
میش های گوسفند بلوچی شیردهی با بازدهی بالایی دارند و به اندازه کافی برای بره های خود شیر تولید می‌کنند. به طور متوسط یک میش نژاد بلوچی حدود 40 تا 50 کیلوگرم شیر در یک دوره شیردهی در حدود دوره 125 روزه تولید می‌کند.
