برای پروار کردن گوسفند و یا سایر دام ها، باید یکسری مکمل های غذایی در دسترس آنها قرار داد. درواقع روش های مختلفی برای رشد و فربه کردن گوسفندان وجود دارد که یکی از آنها قرار دادن مکمل های غذایی مناسب در برنامه تغذیه‌ای آنها می‌باشد. یکی از مهمترین دلایلی که دامداران اقدام به پروار کردن دام های خود می‌نمایند، کمتر شدن احتمال بیمار شدن دام است.
درواقع گوسفندان لاغر ممکن است بیمار باشد. چراکه زمانی که گوسفند و یا دام دیگر بیمار می‌شود، نمی‌تواند به خوبی رشد کند و لاغر و ضعیف می‌ماند. از این رو دامداران ترجیح می‌دهند دام های خود را چاق کنند تا از این طریق دام بیمار از دام سالم قابل تشخیص باشد. مصرف مکمل یکی از بهترین روش ها است. مکمل های غذایی با داشتن مواد معدنی نظیر فیبر، کربوهیدرات، چربی و … مواد مورد نیاز بدن گوسفندان را تامین میکنند. این ترکیبات باعث افزایش وزن دام ها شده و با قوی کردن سیستم ایمنی دام از ورود ویروس و میکروب به بدن آنها جلوگیری شود.
مزایای استفاده از مکمل غذایی در تغذیه گوسفند
باتوجه به آنکه مکمل های غذایی دارای ترکیبات معدنی مختلفی میباشند، تاثیرات مختلفی بر گوسفند می‌گذارند. از جمله مزایای مصرف این ترکیبات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا بردن توانایی باروری گوسفندان
- افزایش قابلیت چند قلوزایی را در ماده ها
- به دنیا آمدن بره های سالم تر
- افزایش میزان شیردهی گوسفند مادر
- بیشتر شدن طول عمر گوسفند نر و ماده
- و …
تمامی موارد مذکور میتواند باعث افزایش سودآوری برای دامداران شود. علاوه بر آن از لحاظ زیست محیطی، مراتع و چمن ها بیشتر حفظ شده و مانع از فرسایش خاک و سیلاب می‌شود. چراکه دامداران دیگر مجبور به چراندن بیش از حد گوسفندان در مراتع نخواهند بود. البته ترکیبات لازم برای بره تازه متولد شده نسبت به گوسفند بالغ کاملا متفاوت است. ما در این مقاله تنها جهت موضوعمان به سمت گوسفند بالغ است.
مواد معدنی مورد نیاز بدن گوسفندان
از جمله مواد و مکمل های غذایی که گوسفند نیاز دارد تا بیشتر رشد و پروار شود، به شرح زیر است:
انرژی:
انرژی، مهمترین عامل برای انجام فعالیت های مختلف است. گوسفندان برای آنکه بتوانند مسیرهای مختلف را طی کنند و به سایر فعالیت های خود را انجام دهند، نیاز به انرژی دارند. مکمل هایی مانند ذرت، ذرت خوشه ای، جو و گندم موادی هستند که باعث ت.لید انرژی می‌شوند.
پروتئین:
پروتئین یکی از مهمترین ترکیبات برای موجودات زنده می‌باشد که مسئول بسیاری از فعالیت ها و متابولیسم ها هستند. علوفه به تنهایی، پروتئین کافی به بدن گوسفند نمی‌رساند. بنابراین باید از طریق مکمل های غذایی نظیر کنجاله تخم پنیه و کنجاله سویا، پروتئین بدن گوسفند را تامین کرد.
نمک:
گوسفندان روزانه به 7 الی 15 گرم نمک نیاز دارند. یون های سدیم و کلر مسئول بسیاری از نقل و انتقالات در بدن میباشند. همچنین نقش کلیدی را در متاستاز بدن ایفا میکنند. بهتر است نمکی که به گوسفندان داده می شود نمک خرد شده باشد. گوسفند، سنگ نمک را به جای لیسیدن، می‌جود که می تواند منجر به شکستن دندان های او شود.
فسفات و کلسیم:
باتوجه به آنکه غذای اصلی گوسفندان علوفه است، اما این ماده خوراکی فسفات کمی نسبت به غلات دارد. بر همین اساس، فسفات مورد نیاز باید از طریق مخلوط نمک و فسفات کلسیم به نسبت 4 به 1 تامین شود.
مس:
کمبود مس میتواند در گوسفندان و یا سایر دام ها میتواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن آنها شود. در نتیجه حیوان به بیماری های مختلفی دچار می‌شود. البته مصرف و میزان مس در مکمل غذایی گوسفند باید به اندازه و متناسب باشد. چراکه مصرف بیش از حد آن باعث مسمویت می‌شود.
ویتامین ها:
با اینکه علوفه، ماده اصلی در تغذیه گوسفند است اما میزان مواد معدنی آنچنانی ندارد. گوسفندانی که بیشتر با علوفه تغذیه می‌شوند ممکن است دچار کمبود ویتامین ها به خصوص D و A شوند. برای تامین ویتامین A، این ویتامین را باید به صورت مکمل به علوفه اضافه نمود. همچنین برای دریافت ویتامین D کافی است گوسفندان چند ساعتی زیر آفتاب بمانند و یا اینکه علوفه آن ها چند ساعتی زیر آفتاب بماند.
پروبیوتیک ها:
این مواد در واقع ارگانیسم های زنده‌ای میباشند که باعث افزایش سیستم دفاعی بدن، بهبود ضریب تبدیل موارد غذایی، بهبود گوارش و سوخت و ساز در گوسفندان می‌شود.
معرفی بهترین مکمل غذایی برای رشد گوسفندان
بهترین مکمل های غذایی برای رشد و پروار کردن گوسفند بسیار مناسب هستند، عبارتند از:
بلوک های لیسیدنی:
این مواد دارای اوره و مواد آمونیاکی میباشند که می‌توانند میکروب های مفید را برای گوسفندان تامین نمایند. البته بلوک های لیسیدنی کمی گران هستند.
دانه های غلات:
این دانه ها ارزان‌تر از بلوک های لیسیدنی میباشند. دانه های غلات حاوی ترکیباتی مانند نشاسته هستند که باعث افزایش وزن و چاق شدن گوسفندان می‌شود. البته نباید بیش از اندازه از آنها استفاده کرد زیرا میتواند باعث مسمویت در گوسفند شود.
لوپن:
ارزش غذایی این مکمل بسیار بالا هست و سودی که دامدار در اثر مصرف آن میتواند در آینده بدست آورد، در برابر هزینه آن فراتر است. لوپن ها حاوی پروتئین میباشند که برای انرژی و رشد پشم گوسفند بسیار مفید هستند.
آلکالاژ:
این ترکیبات در واقع کاه غنی شده با مواد معدنی است که با افزودن سدیم هیدروکسید به کاه انجام می‌گیرد. آلکالاژ باعث هضم آسان کاه برای گوسفند زنده شده و افزایش وزن حیوان را در پی دارد.
دانه جو:
یکی از بهترین مکمل های غذایی برای رشد و پروار کردن گوسفند، دانه جو می‌باشد. این ماده مغذی حاوی پروتئین و ویتامین های A و E است که میتواند انرژی لازم برای بدن را نیز تامین نماید.
